ازدواجهای سیاسیون
ان همه انواع ازدواج از فامیلی، گروهی و قبیله‌ای گرفته تا انواع سنتی و مدرن آن، شاید بتوان از ازدواج سیاسیون یا ازدواجهای سیاسی به شکلی متفاوت یاد کرد.
در این بین، عقد و ازدواج آقازاده‌ها یا فرزندان شخصیت‌ها و مقامات کشور، از اهمیت و جذابیت بیشتری برخوردار است.
درکشورهای جهان، مسئولان کشور در تیررس توجه بیشتر افکار عمومی هستند، به گونهای که مردم ازدواج، تولد و روابط عادی، غیرمتعارف و عجیب و غریب سیاسیون و وابستگان آنان را به دقت دنبال میکنند.
ازدواجهای سیاسیون، مسأله شگفتی نیست، اما در هر نظام سیاسی، بسته به تسلط افکار محافظه‌کار یا میانه‌رو، این مسأله از ابعاد گوناگونی برخوردار است. تأثیر پارادایم چیره هر نظام سیاسی در آشکار یا پنهان کردن ازدواج یا روابط زناشویی سیاسیون یا اطرافیانشان، تا بدانجاست که تا به امروز، کمتر اطلاعات موثقی درباره کیفیت و نحوه ازدواج این افراد منتشر شده است.
معمولا سیستم‌های فکری سیاسی وابسته به جریان‌های محافظه‌کاری، کمتر حاضرند اطلاعات شخصی از زندگی زناشویی خود و فرزندانشان را در معرض کنکاش افکار عمومی قرار دهند، چرا که بر این باورند این مسائل امور شخصی افراد تلقی شده و تفحص درباره آنها درست نیست.
اما از دیگر سو، در برخی نظام‌ها، سیاسیون با مطرح کردن زندگی شخصی خود و رنگ و لعاب دادن به برخی زوایای روابطشان، تلاش میکنند در میان افکار عمومی، از مقبولیت و اعتبار نسبی برخوردار شوند. مثلا در یکی از رقابت‌های انتخاباتی در غرب، یکی از کاندیداها، خود را این گونه به حضار معرفی کرد: من در نهایت فلاکت بزرگ شدم و در اوج نداری ازدواج کردم، اما همسر خود را دوست دارم و به زندگی خود افتخار می‌کنم.
در سیستم‌های غربی سیاسیون از عنصر خانواده و علاقه به همسر به عنوان یکی از فاکتورهای مورد توجه افکار عمومی بهره‌برداری‌های سیاسی خاصی میکنند.
از یک منظر، شاید بتوان آنچه را که ازدواجهای سیاسی ـ مصلحتی نامیده می‌شود نیز در زمره انواع ازدواج قرار داد.
در ازدواجهای سیاسی! اصلی‌ترین اولویت طرفین ازدواج و خانواده‌های آنان، آینده‌نگری در راستای حفظ مقام و موقعیت سیاسی است، به گونهای که حسابگری سیاسی فوق‌العاده جریان‌های سیاسی حتی در گاه، مانع از رعایت کامل جوانب امر و توجه به اصول و مقدمات اولیه عرفی در هر ازدواج است.
نگرش مصداقی‌تر به ترتیب و روند ازدواجهای سیاسی در ایران با نگاهی تاریخی به روند وقوع آنها، نشان می‌دهد که اساسا این امر امروز از دوران قاجار تا دوره کنونی، افزایش چشمگیری داشته است.
در آن دوران، نگرش به مسأله ازدواج به شدت مصلحتی و برخاسته از انگیزه‌های سیاسی بود؛ مثلا خواهر ناصرالدین شاه، عزت‌الدوله، نخست با امیرکبیر و پس از توطئه‌های سیاسی، به عقد میرزا آقا خان نوری عامل انگلیس درآمد.
ازدواجهای درباری ـ اشرافی از سابقه طولانی در تاریخ ایران برخوردار است و حتی در میان سران خاندان سلطنتی و فرزندان آنان نیز این موضوع به شدت رواج داشته است.
با این حال، نمی‌توان صرف سابقه تاریخی به این‌گونه ازدواج‌ها، آنها را از اساس مردود دانست.
نگرش منفی به ازدواجهای سیاسی، بیش از آنکه متأثر از نگاه اشرافی به بی‌بندوباری در انجام مراسم باشد، برخاسته از جهت‌گیری و انگیزه‌های بعضا ناگفته‌ای است که در این میان هست.
برای مثال، در رژیم گذشته، خاندان سلطنت به شدت نگران مراودات بیرون از چهارچوب فرزندان دختر و پسر با افرادی خارج از محدوده نهاد سلطنت بودند.
ازدواج توطئه یا توطئه ازدواج؟
نمونه این امر مراودات غیرعادی اعضای سلطنتی در انگلستان به قصد ازدواج است که حتی ممکن است به قیمت از دست دادن جان یا توطئه‌های برنامه‌ریزی شده تمام شود. مصداق این قضیه، «پرنسس دایانا» و مراودات عشقی وی با یک پزشک پاکستانی و یک فرد مصری و پافشاری‌اش به تداوم این روابط بود که سرانجام به یک تراژدی منتهی شد.
در آمریکا بنا به روایت محققان سیاسی، ازدواجهای سیاسی در میان طبقه حاکم کمتر دیده شده است، اما با این حال، تعلقات حزبی به هریک از دو حزب جمهوریخواه و دمکرات به برخی ازدواجهای حزبی منجر شده است.
هم‌کلاسی‌های آمریکایی هم عاشق می‌شوند
در ایالات متحده به این لحاظ که معمولا تجار و سیاسیون در دانشگاه‌های خاص تحصیل میکنند، آشنایی‌های در حین تحصیل، گاه به ازدواج منجر می‌شود. مثلا افرادی که در دانشگاه yale درس می‌خوانند، به خاطر آنکه بیشترشان بعضا در مناصب سیاسی و کلیدی آمریکا عهده‌دار مسوولیت می‌شوند، پیش از احراز هرگونه پست با یکدیگر آشنا شده و ازدواج میکنند.
«هیلاری رادهام» به عنوان کارآموز دوره ریاست‌جمهوری نیکسون در کاخ سفید کار می‌کرد، اما وی با هم کلاسی‌اش بیل کلینتون، دانشجوی حقوق که مدتی هم شاگرد خواربارفروشی بود، در دانشگاه آشنا شد و با هم ازدواج کردند.
رئیس‌جمهور کنونی آمریکا نیز پس از یک ماجراجویی عشقی و شکست در آن از طریق یک دوست به خانم کتابداری معرفی شد که پدر دختر یک بساز و بفروش بود. دبلیو بوش با آنکه خاندانش به شدت سیاسی و حزبی بودند، خود همسرش را برگزید و شخصا اعتراف کرد که در آغاز کار، رقابت و ستیزه پنهانی میان عروس و مادر شوهر وجود داشت که به تدریج بهبود یافت.
سریال ازدواجهای جنجالی سارکوزی، رئیس‌جمهوری کنونی فرانسه نیز جالب است. او نخست با دختر یک داروساز ازدواج کرد، اما پس از مدتی از وی جدا شد و سپس با سیسیلیا که مدل مد بود ازدواج کرد.
سیسیلیا وقتی شنید نیکلا سارکوزی روابط نامناسبی با برخی خانم‌ها برقرار کرده، از این قضیه عصبانی نشد، اما به تلافی آن، چند وقت بعد با یک مرد مشهور آمریکایی مراوداتی برقرار کرد که به شدت به نیکلا برخورد و باعث شد که سارکوزی، تکلیف سیسلیا را که یک پسر ده ساله هم از او داشت، یکسره کند.
سارکوزی پس از این شکست در ایتالیا با کارلا برونی، آوازه‌خوان 39 ساله که او نیز در کار مد لباس است، آشنا شد و برای سومین بار ازدواج کرد.
عشق‌های عربی؛ پادوهای اجیر شده
در نظام کشورهای عربی ازدواج‌ها به شدت سیاسی و تحت تأثیر ملاحظات و علقه‌های قومی است. در بیشتر این کشورها، شاهزاده‌ها به علت در اختیار داشتن منابع مالی بسیار، کار‌چاق‌کن‌ها و پادوهایی را برای خود در اختیار دارند که در ازای مبالغی، زنان و دختران از ملیت‌های گوناگون را در اختیار آنان می‌گذارند و به این ترتیب روابط پیش از ازدواج در بسیاری از موارد در بین شاهزادگان جوان دیده می‌شود.
درحکومت صدام حسین، وی به پافشاری خیرالله طلفاح دایی‌اش با ساجده دختر دایی خود ازدواج کرد که به قول خود صدام، این ازدواج کاملا سیاسی بود و از فردای عقد این دو، اختلافات و درگیری‌ها میان زن و شوهر آغاز شد. صدام در خلال زندگی زناشویی‌اش، روابط بسیار گسترده‌ای با مجموعه‌ای از زنان و دختران داشت که این امر نارضایتی شدید ساجده را در پی داشت و در حادترین شکل آن، وی پس از افشای یکی از این روابط، قصر صدام را ترک کرد و به منزل پدرش بازگشت که ماجرا تا حد یک بحران خانوادگی پیش رفت.
پسر صدام، عدی نیز روابط نامشروع متعددی با دختران عراقی که کارچاق‌کن‌های خاصی برایش فراهم می‌کردند، داشت و سرانجام پس از ترور و علیل شدن در سال 1996 و نشستن روی ویلچیر با دختر رئیس پارلمان عراق ازدواج کرد.
ازدواجهای درون تشکیلاتی!
بدترین نوع ازدواجهای سیاسی که به شکلی کاملا برنامه‌ریزی شده، رخ می‌دهد، در میان اعضای گروهک منافقین است.
از این ازدواج‌ها با عنوان ازدواجهای درون تشکلیلاتی یاد می‌شود. در اوایل انقلاب، فیروزه بنی صدر، دختر نخستین رئیس‌جمهور ایران با مسعود رجوی، سرکرده گروهک تروریستی منافقین ازدواج کرد و پس از مدت کوتاهی از وی جدا شد.
رجوی پس از آن بارها با نام ازدواجهای سیاسی و در اقداماتی نفرت‌انگیز با همسران اعضای گروهک منافقین تحت نام مصلحت تشکیلات ازدواج کرد.
پس از انقلاب و با استقرار نظام جمهوری اسلامی، گفتمان ارزشی و اعتقادی و همکاری‌های انقلابی و نهادی افراد تا حد زیادی در وقوع برخی ازدواج‌ها تأثیر داشت. این در حالی است که بیشتر دست‌اندرکاران میانسال نظام، پیش از انقلاب ازدواج کرده بودند، اما روند جدیدی از ازدواج‌ها در جمهوری اسلامی و در میان سیاسیون کشور ایجاد شد که اشاره به برخی از آنها خالی از لطف نیست.
شهید رجایی، رئیس‌جمهور ساده‌زیست اوایل انقلاب نیز با عاتقه صدیقی، همسرش زندگی زناشویی خود را آغاز کرد. خانم صدیقی می‌گوید: در دوران نامزدی با ایشان درباره ویژگی‌های رفتاریمان صحبت می‌کردیم، رجایی عصبانیت خود را در خانه با یک قطعه شعر ابراز می‌داشت و زمانی که در خرید خیلی معطل می‌کردم با سکوت و رفتار خشک و متین، موضوع را به من می‌فهماند.
سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق نیز با خانم زهره صادقی، خواهر زاده امام موسی صدر ازدواج کرد. وی نسبت فامیلی نزدیکی با خاندان امام موسی صدر دارد.
برادر وی محمدرضا خاتمی نیز با زهرا اشراقی نوه امام(ره) پیوند زناشویی برقرار کرده است که فرزند اینها نیز به تازگی با یکی از فرزندان صادق خرازی سفیر سابق ایران در فرانسه و برادرزاده کمال خرازی ازدواج کرده است.
در میان دیگر ازدواجهای سیاسیون در ایران، وصلت تاج زاده با فخرالسادات محتشمی پور و کدیور و مهاجرانی در میان اصلاح طلبان قابل توجه است.
درباره دیگر خویشاوندی‌های سیاسی، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
ازدواج جاسبی، رئیس دانشگاه آزاد با خواهر آقای عباس‌پور، نماینده تهران، وصلت موسی پور معاون پارلمانی وزیر کشور با خواهر آقای باهنر، نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی همچنین آقای غلامعلی حداد عادل و خانم طیبه ماهروزاده و غلامحسین الهام و فاطمه رجبی، فاطمه کروبی و مهدی کروبی، حسن کامران با نیره اخوان، نماینده اصفهان در مجلس هفتم از جمله این موارد است.
در همین راستا، بین آیت‌الله موسوی بجنوردی و ریاض، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هفتم، رابطه پدر زن دامادی است.
در میان باجناق‌های سیاسی نیز می‌توان به این موارد اشاره کرد:
محصولی، مشاور رئیس‌جمهور با ولایتی نماینده ویژه مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل، حسینی نماینده زابل با آقای کامران نماینده اصفهان و... .
در پایان باید گفت که بررسی پدیده ازدواج در ایران با مد نظر قرار دادن نحوه ازدواج در طبقات گوناگون جامعه از جمله در میان سیاسیون، صرف‌نظر از نوع و گرایش سیاسی آنان، از جذابیت خاصی برخوردار است.
شاید بتوان گفت که دلیل و انگیزه اصلی وقوع برخی ازدواجهای سیاسی، قرار گرفتن در شرایط محیط سیاسی و برخی روابط خانوادگی و گپ و گفت‌های سیاسی است که در میان سیاسیون بسیار دیده می‌شود.
ازدواجهای سیاسی و یا چگونگی ازدواج سیاسیون، فی نفسه بد نیست، اما این جذابیت روابط میان سیاسیون است که به این ازدواج‌ها رنگ و بوی خاص
